جام ملت‌های اروپا؛ در حد جام جهانی!

جام ملت‌های اروپا دومین تورنومنت پرطرفدار در جهان فوتبال پس از رقابت‌های جام جهانی است. در این مسابقات ۲۴ تیم از قاره سبز شرکت می‌کنند و باتوجه به حضور اکثر تیم‌های قدرتمند فوتبال جهان در اروپا، می‌توان گفت که دست کمی از جام جهانی ندارد!

تاریخچه

این مسابقات برای اولین بار در سال ۱۹۶۰ با نام رسمی جام ملت‌های اروپا در فرانسه برگزار شد. در این دوره، تنها چهار تیم شرکت کردند که اتحاد جماهیر شوروی توانست با پیروزی بر یوگسلاوی در فینال، اولین قهرمان جام ملت‌های اروپا لقب بگیرد. این مسابقات از سال ۱۹۶۰ هر چهار سال یک بار به طور منظم برگزار شده است. البته یورو ۲۰۲۰ به علت کرونا لغو شد و در سال ۲۰۲۱ برگزار شد.

جام ملت‌های اروپا که به اختصار «یورو» نیز نامیده می‌شود در دهه‌های ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰ به یکی از محبوب‌ترین رقابت‌های فوتبال در جهان تبدیل شد. از سال ۱۹۸۰ تعداد تیم‌های شرکت‌کننده در یورو از چهار به هشت تیم افزایش یافت و از یورو ۱۹۹۶ شانزده تیم در این رقابت‌ها شرکت کردند. در نهایت در سال ۲۰۱۶ تعداد کشورهای حاضر در جام ملت‌های اروپا به عدد ۲۴ رسید.

بهترین‌ها

در ۱۶ دوره‌ای که تا کنون برگزار شده است ۱۰ کشور توانسته‌اند مقام قهرمانی این رقابت‌ها را به دست آورند. آلمان و اسپانیا هر کدام با سه قهرمانی پرافتخارترین تیم‌های جام ملت‌های اروپا به حساب می‌آیند. دو دوره از قهرمانی‌های آلمان‌ها مربوط به زمانی است که آلمان به دو نیمه غربی و شرقی تقسیم شده بود و این قهرمانی‌ها توسط آلمان غربی در سال‌های ۱۹۷۲ و ۱۹۸۰ کسب شده است. تنها قهرمانی کشور آلمان در سال ۱۹۹۶ و با پیروزی برابر جمهوری چک در انگلستان به دست آمد.

اولین قهرمانی اسپانیا در دومین دوره برگزاری رقابت‌ها، در سال ۱۹۶۴ در اسپانیا به دست آمد. پس از آن قهرمانی، تا سال‌‌های سال این تنها افتخار ماتادورها در عرصه ملی بود. در سال ۲۰۰۸ «لوییز آراگونس» فقید با سبک تیکی تاکا و درخشش بازیکنانی چون ژاوی، اینیستا، دیوید ویا و ... توانست این روند ناکامی پایان دهد. در سال ۲۰۱۲ نیز «دل بوسکه» موفق شد اسپانیا را به تنها تیم ملی تاریخ اروپا تبدیل کند که در دو یورو پیاپی به مقام قهرمانی می‌رسد.

در رده بندی کلی رقابت‌ها آلمان با ۹۴ امتیاز تیم اول، ایتالیا با ۸۱ امتیاز دوم، اسپانیا با ۷۸ امتیاز سوم و تیم‌های فرانسه، هلند، پرتغال و انگلستان به ترتیب در رتبه‌های چهارم تا هفتم قرار دارند.

«کریستیانو رونالدو» با حضور در پنج دوره از مسابقات یورو و به ثمر رساندن ۱۴ گل، باسابقه‌ترین و برترین گلزن تاریخ این مسابقات به حساب می‌آید. در رتبه دوم «میشل پلاتینی» قرار دارد که ۹ گل به ثمر رسانده و نکته جالب آن است که او تمامی این ۹ گل را در یورو ۱۹۸۴ وارد دروازه حریفان کرد تا نقش اصلی اولین قهرمانی خروس‌ها در جام ملت‌های اروپا لقب گیرد. در رتبه سوم نیز «آلن شیرر» از انگلیس و «آنتوان گریزمان» از فرانسه با ۷ گل حضور دارند. گریزمان در یورو ۲۰۲۴ این فرصت را دارد تا تعداد گل‌های خود را افزایش داده و به پلاتینی برسد و او را پشت سر بگذارد.

به‌یادماندنی‌ترین‌ها

ضربه پاننکایی

در فینال یورو ۱۹۷۶ که در یوگوسلاوی برگزار شد، تیم‌های چک اساوواکی و آلمان غربی به فینال رسیدند. در ابتدا چک اسلوواکی با گل‌های «یان شهلیک» و «کرول دوبیاس» از آلمان غربی پیش افتاد، اما مانشافت سریعاً توانست کامبک بزند و با گل‌های «دیتر مولر» و «هولزنبین» کار را به تساوی کشاند. در ضربات پنالتی «اولی هوینس» پنالتی خود را خراب کرد تا «آنتونین پاننکا» با یک ضربه چیپ، علاوه بر کسب تنها عنوان قهرمانی تاریخ فوتبال چک اسلوواکی، اصطلاحی جدید در دنیای فوتبال خلق کند. پس از آن به هر پنالتی که به صورت چیپ زده می‌شد، ضربه پاننکایی گفتند و این ضربه به تاریخ پیوست.

قهرمانی حذف‌شدگان

در سال ۱۹۹۲ به علت فروپاشی جماهیر شوروی، جنگ در منطقه بالکان به اوج خود رسیده بود و یوگوسلاوی نقشی اصلی در این درگیری‌ها داشت. کنفدراسیون فوتبال اروپا، یازده روز مانده به آغاز مسابقات، به این نتیجه رسید که یوگوسلاوی به عنوان کشوری که جنگ را آغاز کرده، صلاحیت حضور در مسابقات یورو ۱۹۹۲ را ندارد. پس با تیم دوم آن گروه تماس گرفتند و قرار شد که دانمارک در این دوره به جای یوگوسلاوی شرکت کند.

دانمارک در حالی پا به سوئد می‌گذاشت که علاوه بر نداشتن آمادگی لازم، هیچ بازیکن شاخصی نیز در اختیار نداشت، جز یک نفر؛ «پیتر اشمایکل». دانمارک با خلق شگفتی برابر انگلستان و فرانسه پرستاره، توانست به همراه سوئد میزبان از گروهش صعود کند و در نیمه‌نهایی مقابل هلند، قهرمان دور قبل، قرار گیرد.

دانمارک با درخشش پیتر اشمایکل در ضربات پنالتی و سیو او در برابر ضربه مارکو فن باستن، توانست به فینال صعود کند. آن‌ها در فینال برابر قوی‌ترین ورژن آلمان پس از خراب شدن دیوار برلین؛یعنی آلمان متحد غربی و شرقی قرار گرفتند. در فینال دانمارک با نتیجه دو بر صفر آلمان را شکست داد و تیمی که قرار نبود در یورو ۱۹۹۲ حضور داشته باشد، پادشاه جدید اروپا لقب گرفت.

شگفتی‌سازی به سبک یونان

در یورو ۲۰۰۴ تیمی حضور داشت که هیچکس روی آن حساب نمی‌کرد و اسب باخته به حساب می‌آمد. یونان با حضور در گروه مرگ رقابت‌ها در کنار پرتغال میزبان، اسپانیا و روسیه به‌نظر برای صعود از گروه هم هیچ شانسی نداشت. آن‌ها در همان بازی با اول با شکست پرتغال نشان داد که حریف آسانی نیست.

«اوتو رهاگل»،سرمربی یونان، با سیستم دفاعی عجیب و غریبش موفق شد که در مرحله حذفی و در نبرد برابر فرانسه و جمهوری چک گلی دریافت نکند. آن‌‌ها فرانسه را با تک گل «چاریستیس» و جمهوری چک را با گل نقره‌ای دقیقه ۱+۱۰۵ «دلاس» شکست دادند. در فینال نیز با تک گلی که «چاریستیس» به ثمر رساند، پرتغال میزبان را برای دومین بار در این تورنومنت شکست دادند و عجیب‌ترین عنوان قهرمانی جام ملت‌های اروپا را از آن خود کردند.

یورو ۲۰۲۴

هفدمین دوره جام ملت‌های اروپا در کشور آلمان برگزار می‌شود، آن‌ها پس از سال ۱۹۸۸ برای دومین بار است که میزبانی این رقابت‌ها را بر عهده خواهند داشت. آلمان‌ها با بازگشت تونی کروس و پشتیبانی هوادارنشان، فرانسه با سوپراستاری به نام امباپه، انگلیس با بهترین جوانان روز فوتبال اروپا مانند بلینگهام، ساکا، فودن و ... و ایتالیا با یدک کشیدن عنوان قهرمان دوره قبل، جدی‌ترین‌ شانس‌های کسب عنوان قهرمانی به حساب می‌آیند.

در این دوره ۲۴ تیم حضور دارند که گرجستان به‌عنوان شگفتی مرحله مقدماتی، جلوتر از نروژ، سوئد و بوسنی توانست جواز حضور در مرحله نهایی یورو ۲۰۲۴ را کسب کند. کوارتسخلیا، مهاجم تیم ناپولی، نقش به سزایی در خلق این شگفتی داشت.

روبیکا به رسم همیشه، در این تورنومنت نیز همراه طرفداران پروپاقرص فوتبال است. علاوه بر پخش زنده مسابقات در روبیکا، رقابت پیش‌بینی بازی‌های جام ملت‌های اروپا نیز در این سوپراپلیکیشن برگزار می‌شود که هواداران به ازای هر حدس درست، امتیاز دریافت می‌‌کنند. در پایان جام ملت‌ها به افرادی که بیشترین امتیاز را کسب کرده باشند، پنچ کنسول PS5، پنج گوشی A54 و جایزه صد میلیون تومانی از سوی روبیکا هدیه داده می‌شود.

روبیکا
مستند بکام؛ از فراز تا سقوط و شروعی دوباره
مستند بکام به تازگی در شبکه نتفلیکس عرضه شده است. این مستند سریالی چهار قسمت دارد که در آن به وجوه مختلف زندگی «دیوید بکام»، ستاره سال‌های نه چندان دور منچستریونایند و تیم ملی انگلستان، پرداخته می‌شود.
جام ملت‌های آسیا؛ مهم‌تر از آن چه به‌نظر می‌رسد!
جام ملت‌های آسیا یکی از کهن‌ترین رقابت‌های ملی در سطح جهان است که که از سال ۱۹۵۶ برگزار می‌شود. این رقابت هر چهار سال یک بار برگزار می‌شود که در حال حاضر هجدهمین دوره این مسابقات در قطر در حال برگزاری است.
یونایتد نفرین شده؛ داستان آقای خاص فوتبال انگلستان
فیلم «یونایتد نفرین شده »(The Damned United)، محصول سال ۲۰۰۹، یکی از آثار برجسته در ژانر درام ورزشی به کارگردانی تام هوپر است. این فیلم داستان پرماجرا و پرتنش «برایان کلاف»، یکی از معروف‌ترین و جنجالی‌ترین مربیان فوتبال انگلستان، را روایت می‌کند و تمرکز آن بر دوره کوتاه و پرمخاطره او در تیم لیدز یونایتد در سال ۱۹۷۴ است. این فیلم بر اساس کتابی با همین نام، نوشته دیوید پیس، ساخته شده است. محمدرضا صدر این کتاب را ترجمه کرده که در ایران توسط نشر چشمه به چاپ رسیده است.