جام ملت‌های آسیا یکی از کهن‌ترین رقابت‌های ملی در سطح جهان است که که از سال ۱۹۵۶ برگزار می‌شود. این رقابت هر چهار سال یک بار برگزار می‌شود که در حال حاضر هجدهمین دوره این مسابقات در قطر در حال برگزاری است.
تاریخچه
جام ملت‌های آسیا پس از کوپا آمریکا که در سال ۱۹۱۶ اولین دوره‌اش برگزار شد، قدیمی‌ترین رقابت قاره‌ای است که در جهان برگزار می‌شود. این مسابقات چهار سال پیش از اولین دوره جام ملت‌های اروپا برگزار شد. پیشنهاد برگزاری این مسابقات پس از پایان جنگ جهانی دوم، در سال ۱۹۵۰، توسط برخی فدراسیون‌های داخلی مطرح شد، اما هماهنگی لازم برای برگزاری صورت نگرفت.
در سال ۱۹۵۶، یک سال پس از تاسیس کنفدراسیون آسیا، هفت کشور به برگزاری این مسابقات رای مثبت دادند. اولین دوره این مسابقات در هنگ‌کنگ و با حضور چهار کشور برگزار شد. کره جنوبی موفق شد تا نخستین جام آسیا را به خانه ببرد.
در سال ۲۰۰۴ برگزارکنندگان جام ملت‌های آسیا به این نتیجه رسیدند که به علت همزمانی المپیک و جام ملت‌های اروپا با این تورنومنت، اهمیتی که لازم است به این مسابقات داده نمی‌شود. تصمیم بر آن شد که این مسابقات در زمستان برگزار شود. سال ۲۰۰۷ اولین دوره جام ملت‌های آسیا در زمستان برگزار شد و پس از آن نیز، برگزاری مسابقات بر همین روال پیش رفته است.
نحوه برگزاری جام ملت‌های آسیا در طول سالیان تغییرات بسیاری کرده است. چهار دوره اول این مسابقات به‌صورت لیگی برگزار می‌شد و مرحله حذفی نداشت. از سال ۱۹۷۲ دوره حذفی به این مسابقات اضافه شد. تعداد تیم‌های شرکت‌کننده نیز به دلایل تبلیغاتی همواره در حال افزایش بوده است. از دوره قبلی رقابت‌های جام ملت‌های آسیا با حضور ۲۴ تیم برگزار می‌شود. این عدد تضمین‌کننده حضور کشوری مانند هند در این رقابت‌هاست؛ پرجمعیت‌ترین کشور جهان که بدون شک حضورش در مسابقات، آورده‌های اقتصادی بسیاری را برای کنفدراسیون فوتبال آسیا به‌همراه دارد.
بهترین تیم‌ها
تا کنون هجده دوره جام ملت‌های آسیا برگزار شده است که تیم ایران به غیر از دو دوره اول مسابقات، در بقیه دوره‌ها حضور داشته است و تجربه بیشترین حضور در این رقابت‌ها را دارد. پس از ایران، کره جنوبی با ۱۴ دوره حضور، در رده دوم قرار دارد.
تا کنون ۹ تیم در جام ملت‌های آسیا قهرمان شده‌اند که که ژاپن با چهار قهرمانی پر افتخارترین کشور است و عربستان و ایران با سه قهرمانی دومین تیم پرافتخار جام هستند. کره جنوبی نیز با دو تجربه قهرمانی در دو دوره اول برگزاری جام ملت‌های آسیا، در رده سوم قرار دارد. کویت، استرالیا، عراق و قطر نیز هر کدام یک دوره قهرمان آسیا شده‌اند.
ایران در جام ملت‌های آسیا
همان‌‌طور که گفته شد تا کنون ایران سه مرتبه قهرمان جام ملت‌های آسیا شده است. ایران در دوره اول این رقابت‌ها شرکت نکرد. در دوره دوم نیز موفق به صعود به مرحله نهایی نشد. در دوره سوم رقابت‌ها ایران میزبانی را برعهده گرفت و برگزاری این رقابت‌ها در ایران، آغازی بود بر موفقیت‌های پیاپی تیم ملی.
ایران در سه دوره ۱۹۶۸، ۱۹۷۲ و ۱۹۷۶ موفق شده که قهرمان شود و نام خود را به‌عنوان تنها تیمی که توانسته سه قهرمانی پیاپی کسب کند، در تاریخ ثبت کند. همچنان پرویز قلیچ‌خانی نیز پس از قهرمانی ایران در این رقابت‌ها، به رکورد جاودانه‌ای دست یافت و تبدیل به تنها بازیکنی شد که تا کنون توانسته سه بار قهرمان جام ملت‌های آسیا شود.
پس از این دوره، ایران دیگر رنگ قهرمانی را ندید. اما در طول این سال‌ها چند دوره از رقابت‌ها یادآور خاطرات ویژه‌ای برای هوادران تیم ملی است. از جمله جام ملت‌های ۱۹۹۶ امارات که با پیروزی ۶ بر ۲ برابر کره جنوبی و باخت به عربستان در ضربات پنالتی همراه بود. همچنین جام ملت‌های آسیا ۲۰۰۴ چین و ضربه چیپ یحیی گل‌محمدی درضربات پنالتی برابر چین و ناکامی ایران در راهیابی به فینال. دیدار نفس‌گیر ایران و عراق در جام ملت‌های ۲۰۱۵ استرالیا نیز از خاطرات ماندگار جوان‌ترها با تیم ملی است که باز هم نتیجه‌ای جز باخت ایران در ضربات پنالتی و ناکامی نداشت.
جام ملت‌های ۲۰۲۳ قطر
این دوره از جام ملت‌ها قرار بود که بهار سال گذشته در کشور چین برگزار شود، اما با شیوع مجدد کرونا در چین، قرار بر این شد که این رقابت‌ها در کشور قطر برگزار شود. گرمای هوا نیز علتی بود باعث شد تا جام ملت‌های آسیا ۲۰۲۳ در زمستان ۲۰۲۴ برگزار شود.
در این دوره از مسابقات ۲۴ کشور حضور دارند که در شش گروه تقسیم شده‌اند. تیم‌های اول و دوم هر گروه و چهار تیم سوم برتر گروه‌ها در مرحله بعد حضور پیدا میکنند.
کره جنوبی با ۱۷۴ میلیون و ۸۳۰ هزار یورو گران‌ترین تیم حاضر در رقابت‌ها است. پس از کره جنوبی، ژاپن با ۱۶۶ میلیون و ۸۳۰ هزار یورو دومین تیم گران‌قیمت جام ملت‌های ۲۰۲۳ است. تیم ملی کشورمان هم با ۴۶ میلیون و ۲۰۰ هزار یورو سومین تیم با ارزش جام است. استرالیا با ارزش ۴۲میلیون و ۹۰۰ هزار یورو چهارمین تیم با ارزش جام ملت‌های ۲۰۲۳ است. عربستان و قطر نیز در کنار این تیم‌ها، از شانس‌های اصلی قهرمانی مسابقات به‌حساب می‌آیند.
جام ملت‌ها و روبیکا
روبیکا نیز به رسم همیشه، در این تورنومنت همراه طرفداران پروپاقرص فوتبال است. مسابقه پیش‌بینی بازی‌های جام ملت‌ها آسیا در روبیکا برگزار می‌شود که هواداران به ازای هر حدس درست، امتیازی دریافت میکنند. در پایان جام ملت‌ها به افرادی که بیشترین امتیاز را کسب کرده باشند، پنچ کنسول PS5، پنج گوشی A54 و جایزه صد میلیون تومانی از سوی روبیکا هدیه داده می‌شود.
علاوه بر این، مسابقه «روبی کوییز» نیز با همکاری برنامه جام آسیا ۲۰۲۳ در شبکه ورزش برگزار خواهد شد و ۴۰ میلیون تومان جایزه به برندگان هر بازی تعلق خواهد گرفت. روبی کوییز فرصتی است برای سنجش اطلاعات فوتبالی شما و جایزه بردن. همچنین شما می‌توانید خلاصه بازی‌های جام و بهترین فیلم‌ها و مستندهای فوتبالی را به‌صورت رایگان از روبیکا تماشا کنید.
