نتیکت یا آداب معاشرت در فضای مجازی، یکسری اصول برای سر و سامان دادن به ارتباطات و تعامل‌های مجازی است. در این پست به مرور بعضی از این اصول می‌پردازیم.
نتیکت چیست؟
کلمه «نتیکت» در واقع از ترکیب کلمات “net” و “etiquette” تشکیل شده و به معنای پیروی از اصول رفتار مودبانه در دنیای مجازی یا همان اینترنت است. فرقی نمی‌کند اینستاگرام باشد یا واتساپ، در تلگرام مشغول تعامل باشیم یا شبکه‌های اجتماعی داخلی چون روبیکا؛ درست مثل هر اجتماع دیگر، در دنیای اینترنت و شبکه‌های مجازی هم نیاز داریم برای برقراری ارتباط بهتر یک سری اصولی را رعایت کنیم. این اصول، معمولا ساده هستند و بدیهی به نظر می‌رسند اما، گاهی خیلی از ما آنها را در تعامل‌های مجازی‌مان فراموش می‌کنیم و زیر پا می‌گذاریم. در ادامه، تعدادی از اصول زیربنایی آداب معاشرت مجازی را با هم مرور می‌کنیم.
به افراد در جهان واقعی اولویت دهید!
هیچ چیز ناراحت کننده‌تر از این نیست که تلاش کنیم با کسی گفتگویی را آغاز کنیم که دائما سرش توی گوشی است. این مساله وقتی آزاردهنده‌تر می‌شود که آن شخص از اعضای خانواده، مثلا همسر یا فرزند شما باشد. این واقعا آزاردهنده است که کنار کسی باشید که دائما در حال گفتگو با آدم‌های نامرئی است؛ گفتگویی که شما جزئی از آن نیستید. بنابراین، توصیه می‌شود به افرادی که در جهان واقعی کنارمان هستند، اولویت بدهیم. اگر هم قرار است جلسه آنلاین یا گفتگوی آنلاین مهمی در حضور آنها داشته باشید، از قبل آنها را در جریان بگذارید.
از عبارات و کلمات محترمانه استفاده کنید!
قانون کلی این است که اگر ناسزا گفتن، توهین کردن، بیان انتقادات به شیوه توهین‌آمیز وکارهایی از این دست را در برخورد چهره به چهره با طرف مقابلتان انجام نمی‌دهید، در شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی نیز انجام ندهید.
مسائل بیش از حد شخصی را مطرح نکنید!
توجه داشته باشید که انتشار موضوعات خیلی خصوصی ممکن است بعدا برای شما مشکل‌ساز شود. مثلا، اگر با یکی از اعضای خانواده بحثتان شده؛ بهتر است درباره این موضوع در صفحه شبکه اجتماعی‌تان پست نگذارید. از یاد نبریم که چیزی را که در فضای مجازی منتشر می‌کنیم ممکن است هر کسی ببیند و تا مدتها قابل مشاهده و ارجاع باشد؛ حتی اگر اصل مطلب را پاک کرده باشیم!
به مخاطبانتان احساس غریبه بودن ندهید!
تعریف کردن موضوعاتی که مخاطب خاص دارند مثل جوک و لطیفه‌ای که فقط چند نفر از دوستان شما متوجه آن می‌شوند، ممکن است باعث شود به مخاطبان دیگر صفحه شما احساس غریبگی دست بدهد. اگر فکر می‌کنید ممکن است با تماشای مطلبتان چنین احساسی به برخی مخاطبان صفحه شبکه اجتماعی شما دست دهد، می‌توانید مطلب مورد نظر را با گروه‌های محدودتری از مخاطبان به اشتراک بگذارید و با کمک ابزارهای شبکه‌های اجتماعی، مخاطبانی که پست‌تان را می‌بینند، محدود کنید.
به حریم خصوصی افراد احترام بگذارید!
اگر قصد دارید تصویری از یکی از دوستان یا آشنایان منتشر کنید یا خاطره‌ای با ذکر اسم درباره کسی تعریف کنید، حتما قبل از این کار از فرد مورد نظر اجازه بگیرید. صرف اینکه به نظرتان تصویر یک دوست در عکس دسته جمعی خوب شده و مشکلی ندارد، مجوز انتشار آن نیست. پیام‌ها را بدون اینکه از فرستنده اصلی آنها اجازه بگیرید، بازارسال یا فوروارد نکنید. صرف اینکه پیامی برای شما فرستاده شده به این معنا نیست که اجازه دارید آن را برای دیگران هم بفرستید.
قبل از بازنشر مطالب، آنها را راستی‌آزمایی کنید!
فرقی نمی‌کند تاثیر خارق‌العاده هویج در درمان بیماری‌های کلیوی باشد یا راهکار جدید کاهش وزن، یا درمان جدید سرطان که تازه کشف شده؛ اگر به خبر یا مطلبی برخورد می‌کنید که مشکوک به نظر می رسد حتما قبل از بازنشر، آن را با منابع معتبری مثل سایت یا صفحه شبکه اجتماعی خبرگزاری‌های رسمی چک کنید. گاهی حتی یک جستجوی ساده در گوگل می‌تواند ما را از اشتباه در بیاورد. اگر هم فکر می‌کنید که اخبار جعلی در فضای مجازی فقط یک استثناست، به خاطر بیاورید که کاربران فیسبوک به طور متوسط ماهانه 70 میلیون بار در دام اخبار جعلی گرفتار می‌شوند.
اسپم نفرستید!
اسپم کردن یعنی ارسال هر نوع پیامی که گیرنده علاقه‌ای به دریافت آن ندارد. در جهان آنلاین، اسپم کردن می‌تواند به ایمیل، متن یا پیام خصوصی در شبکه‌های اجتماعی اشاره کند. اغلب ما در زندگی مجازی‌مان دریافت اسپم را تجربه کردهایم و می‌دانیم که تجربه خوشایندی نیست. بنابراین، چه بهتر که خودمان اسپمر نباشیم و مثلا، دائما برای شرکت در مسابقات کامنتی در فضای مجازی دوستانمان را زیر پست‌های بی‌ربط منشن نکنیم.
پیام‌ها و ایمیل‌ها را به موقع پاسخ دهید
حتما برای شما هم پیش آمده که در پیامرسان‌ها منتظر دیده شدن پیامتان توسط مخاطب باشید یا ساعت‌ها در انتظار پاسخی از سوی طرف مقابل را بمانید. منتظر ماندن تجربه خوشایندی نیست و بهتر است طرف مقابل را خیلی منتظر پاسخ نگذارید. اگر سرتان شلوغ است و فرصت پاسخ دادن ندارید، به فرد اطلاع دهید و از او عذرخواهی کنید.
